14 Μαρτίου, ημέρα γενεθλίων του "π" και όχι μόνο…

Η τιμή της σταθεράς  π=3,14  έχει την τιμητική της στις 14 Μαρτίου. Η ημερομηνία αυτή εμφανίζεται στο αμερικανικό ημερολόγιο ως 3/14 ή 3-14, τα οποία αντιστοιχούν στα δύο πρώτα ψηφία του αριθμού "π". Και αν θέλει κανείς να είναι ακόμα πιο ακριβής, τότε στις 1:59 και 26 δευτερόλεπτα θα γιορτάζει το "π" παράγοντας τα επτά πρώτα ψηφία του, δηλαδή τον αριθμό 3,1415926.

 

Μάλιστα, η ημέρα γιορτάζεται με πάρτι σε πολλές μαθηματικές σχολές του κόσμου, ακριβώς στη 1.59 μετά το μεσημέρι.

Ο συμβολισμός προέρχεται από το αρχικό γράμμα "π" (πι) της λέξης "περιφέρεια", και έχει καθιερωθεί διεθνώς. Κατά προσέγγιση (3,16) είχε υπολογιστεί και από τον Αιγύπτιο γραφέα  Αχμές (1650 π.Χ. περίπου), ενώ Κινέζοι, Ινδοί και Πέρσες σοφοί προσπάθησαν όλοι να υπολογίσουν τη σταθερά αυτή. Ωστόσο, το όνομα με την οποία την γνωρίζουμε σήμερα της δόθηκε το 1706, όταν ο Ουαλλός μαθηματικός Γουίλιαμ Τζώουνς πρότεινε να ονομαστεί η σταθερά τού Αρχιμήδους με το ελληνικό γράμμα π, από τη λέξη "περιφέρεια".

  

ψηφιδωτό έξω από το μαθηματικό κτίριο στο Technische Universitat Berlin .

 

Από μαθήτρια είχα έρωτα με τα Μαθηματ(γ)ικά!  Αλλά όταν πρωτοάκουσα  για το π, θυμάμαι κυκλοφορούσα για μέρες εκστασιασμένη με μια μεζούρα στην τσέπη και μετρούσα  την περιφέρεια οποιουδήποτε κύκλου συναντούσα μπροστά μου(στο δρόμο, στο σχολείο, στο σπίτι), τη διαιρούσα  με τη διάμετρό του και …ω, του θαύματος!  ΠΑΝΤΑ  έβρισκα  το ίδιο αποτέλεσμα,  τον ίδιο αριθμό, το  π!!!

Μεγαλώνοντας έμαθα και τις άλλες του ιδιότητες…

άρρητος (1761, Γιόχαν Λάμπερτ), υπερβατικός(1882, Φέρντιναντ φον Λίντεμαν) και ένας αριθμός χωρίς τέλος!!!  Τον λάτρεψα, ήταν ο αγαπημένος αριθμός (μετά αγάπησα και το φ), τον ζωγράφιζα παντού ακόμα και πάνω στη μαθητική μου ποδιά!

Μετά, όταν αντίκρισα τα αλωνάκια ανάμεσα στις ξερολιθιές στα Κυκλαδονήσια, κάτω από τον αδίσταχτο ήλιο, αποφάσισα να σταματήσω να μετρώ τους κύκλους και κράτησα μέσα μου τη μαγεία του αριθμού. Ένιωσα πως ο αριθμός π απλά… δεν "πιάνεται" ποτέ, όπως τα πέρατα της αγάπης, του έρωτα,  της Ψυχής!....
 

Ένας υπερυπολογιστής στο Τόκιο υπολόγισε κάποτε περισσότερα από δύο δισεκατομμύρια ψηφία του π. Δεν μπόρεσε παρ' όλα αυτά να φθάσει ως το τελευταίο δεκαδικό ψηφίο, γιατί, όπως γνωρίζουν όλοι οι μαθηματικοί, αυτό βρίσκεται κάπου πέρα από το άπειρο.

Η επέκταση του π στο άπειρο έχει επίσης επανειλημμένως προσελκύσει το ενδιαφέρον των συγγραφέων επιστημονικής φαντασίας. Ο σπουδαίος αμερικανός αστρονόμος Καρλ Σαγκάν στο βιβλίο του "Επαφή" έκρυψε την υπογραφή των εξωγήινων μέσα στα δήθεν τυχαία ψηφία του π, τα οποία στην πραγματικότητα δεν ακολουθούν κάποια συγκεκριμένη διάταξη.

Για την απομνημόνευση των πρώτων λίγων δεκαδικών ψηφίων του αριθμού π έχουν επινοηθεί διάφοροι μνημονικοί κανόνες.  Όπως με το γνωστό του Πλάτωνα:

Αεί ο Θεός ο μέγας γεωμετρεί

το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω

παρήγαγεν αριθμόν απέραντον

και ον φευ! ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι.

μπορεί κανείς να θυμάται τα πρώτα 23 δεκαδικά του αριθμού π.

Δηλαδή ΑΕΙ = 3, Ο =1, ΘΕΟΣ = 4, Ο = 1, ΜΕΓΑΣ = 5, ΓΕΩΜΕΤΡΕΙ = 9, ΤΟ = 2, ΚΥΚΛΟΥ = 6, ΜΗΚΟΣ = 5, ΙΝΑ = 3, ΟΡΙΣΗ = 5, ΔΙΑΜΕΤΡΩ = 8, ΠΑΡΗΓΑΓΕΝ = 9, ΑΡΙΘΜΟΝ = 7, ΑΠΕΡΑΝΤΟΝ = 9, ΚΑΙ = 3, ΟΝ = 2, ΦΕΥ = 3, ΟΥΔΕΠΟΤΕ = 8, ΟΛΟΝ = 4, ΘΝΗΤΟΙ = 6, ΘΑ = 2, ΕΥΡΩΣΙ = 6.

Δηλαδή: π=3,1415926535897932384626... .

Μερικά βιντεάκια για το π

Η Pi day γιορτάζεται με cakes(πίτες) που φτιάχνουν σε διάφορα μέρη του κοσμου.

  Ο καταναλωτισμός εκμεταλλεύτηκε την ημέρα,

 οι γελοιογράφοι και οι σκιτσογράφοι δημιούργησαν

οι μαθητές με κολάζ εκφράστηκαν 

 

μέχρι και οι μέλισσες εμνεύστηκαν! 

Όμως, μια μέρα σαν την 14η Μαρίου, το 1879, γεννήθηκε ο γερμανός φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν, που βραβεύθηκε με Νόμπελ ως "πατέρας" της θεωρίας της σχετικότητας,

 

ο οποίος είπε εξαιρετικές κουβέντες, όπως:

"Η αξία ενός ανθρώπου θα πρέπει να εξετάζεται με βάση ότι δίνει και όχι ότι μπορεί να λάβει. Προσπάθησε να μην γίνεις ένας άνθρωπος της επιτυχίας, αλλά ένας άνθρωπος της αξίας."

"Μόνο δύο πράγματα είναι άπειρα: το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία, αν και δεν είμαι σίγουρος σχετικά με το σύμπαν."

Και τέλος,  στις 14 Μαρτίου, πριν από 55 χρόνια γεννήθηκε και ο καλός μου!  

 Εύχομαι, σύντομα οι δυο μας να υλοποιήσουμε το όνειρό μας..."around the world sailing"…