Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013

"Ό,τι αγαπώ γεννιέται αδιάκοπα - Ό,τι αγαπώ βρίσκεται στην αρχή του πάντα." Ο.Ε.



Οδυσσέας Ελύτης είναι το φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη του Παναγιώτη, ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.


 Αγαπημένος πίνακας του Γεωργίου Δέρπαπα με τον Οδυσσέα Ελύτη

 
Tου αξίζουν αφιερώματα αφιερωμάτων, αλλά για σήμερα - 2 Νοεμβρίου, αφού σαν σήμερα γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1911- μόνο αυτά:

"Το τραγούδι του ποιητή", "Μαρία Νεφέλη" 

Πρώτη φορά σ' ενός νησιού τα χώματα
Δύο του Νοεμβρίου ξημερώματα

Βγήκα να δω τον κόσμο και μετάνιωσα
Τα " ζόρικα " που λεν αμέσως τα ‘νοιωσα

Μήνες εννέα πριν την πρώτη μέρα μου
Δούλευα για το σπέρμα του πατέρα μου

Και πεντακόσιους τρείς κατά συνέχεια
Μετά - για την ψευτιά και την ανέχεια

Δύσκολο, δύσκολο της γης το πέρασμα
Και να μην βγαίνει καν ένα συμπέρασμα

Μέσα στον εαυτό μου τόσο κρύφθηκα
Που μήτε ο ίδιος δεν το αντελήφθηκα

Ώσπου μια μέρα το ‘φερε η περίσταση
Κι αγάπησα χωρίς καμιάν αντίσταση

Αλλά και στην προσπάθεια την ελάσσονα
Πάντοτε βρε παιδιά μου τα θαλάσσωνα

Πρώτον διότι κυνηγούσα το άπιαστο
Και δεύτερον γιατ' ήμουν είδος άμοιαστο

Εφ' ώ και αφού την τύχη μου σιχτίρισα
Πίσω στον εαυτό μου ξαναγύρισα...



Το περσινό αφιέρωμα της Google για τα 101 χρόνια από τη γέννησή του: απεικονίζεται ο ίδιος στη θέση του γράμματος "L", ενώ τη θέση των δύο "ο" καταλαμβάνουν ένα καράβι, ένα τσαμπί σταφύλι και μια ελιά, παραπέμποντας στη ρήση του ποιητή: "Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει, με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις".


  

Αλλά και αυτό:

Κίνησε για τη "μακρινή" και "αναμάρτητη χώρα" στις 18 Μαρτίου το 1996 αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο κενό…, αλλά και μια τεράστια, βαριά κληρονομιά με το έργο του. 
Για μένα, είναι ο άνθρωπος που με τους μαγικούς του στίχους μπορεί να με ταξιδέψει στο όνειρο!

Απόσπασμα από το "ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ -ΤΑ ΠΑΘΗ"
ΙΖ'
        Σε χώρα μακρινή και αναμάρτητη τώρα πορεύομαι.
Τώρα μ' ακολουθούν ανάλαφρα πλάσματα
        με τους ιριδισμούς του πόλου στα μαλλιά
και το πράο στο δέρμα χρυσάφισμα.
        Μες στα χόρτα προβαίνω, με το γόνατο πλώρη
κι η ανάσα μου διώχνει απ' την όψη της γης
        τις στερνές τολύπες του ύπνου.
Και τα δέντρα βαδίζουν στο πλάι μου, εναντίον του ανέμου.
        Μεγάλα μυστήρια βλέπω και παράδοξα:
Κρήνη την κρύπτη της Ελένης.
        Τρίαινα με δελφίνι το σημάδι του Σταυρού.
Πύλη λευκή το ανόσιο συρματόπλεγμα.
        Όθε με δόξα θα περάσω.
Τα λόγια που με πρόδωσαν και τα ραπίσματα έχοντας
        γίνει μυρτιές και φοινικόκλαρα:
Ωσαννά σημαίνοντας ο ερχόμενος!
        Ηδονή καρπού βλέπω τη στέρηση.
Ελαιώνες λοξούς με γαλάζιο ανάμεσα στα δάχτυλα
        τους χρόνους της οργής πίσω απ' τα σίδερα.
Και γιαλόν απέραντο, από μαγγανεία ωραίων ματιών βρεμένο
        τον βυθό της Μαρίνας.
Όπου αγνός θα περπατήσω.
        Τα δάκρυα που με πρόδωσαν και οι ταπεινώσεις έχοντας
γίνει πνοές και ανέσπερα πουλιά:
        Ωσαννά σημαίνοντας ο ερχόμενος!
Σε χώρα μακρινή και αναμάρτητη τώρα πορεύομαι.

ΙΗ'

        Σε χώρα μακρινή και αρυτίδωτη τώρα πορεύομαι.
Τώρα μ' ακολουθούν κορίτσια κυανά
        κι αλογάκια πέτρινα
με τον τροχίσκο του ήλιου στο πλατύ μέτωπο.
        Γενεές μυρτιάς μ' αναγνωρίζουν
από τότε που έτρεμα στο τέμπλο του νερού
        άγιος, άγιος, φωνάζοντας.
Ο νικήσαντος τον Άδη και τον Έρωτα σώσαντας
        αυτός ο Πρίγκιπας των Κρίνων είναι.
Κι από κείνες πάλι τις πνοές της Κρήτης
        μια στιγμή ζωγραφιζόμουν.
Για να λάβει ο κρόκος από τους αιθέρες δίκαιο.
        Στον ασβέστη τώρα τους αληθινούς μου Νόμους
κλείνω κι εμπιστεύομαι.
        Μακάριοι, λέγω, οι δυνατοί που αποκρυπτογραφούνε το Άσπιλο.
Γι' αυτών τα δόντια η ρώγα που μεθά
        στων ηφαιστείων το στήθος και στο κλήμα των παρθένων.
Ιδού ας ακολουθήσουνε τα βήματα μου!
        Σε χώρα μακρινή και αρυτίδωτη τώρα πορεύομαι.
Τώρα το χέρι του Θανάτου
        αυτό χαρίζει τη Ζωή
και ο ύπνος δεν υπάρχει.
        Χτυπά η καμπάνα του μεσημεριού
κι αργά στις πέτρες τις πυρρές χαράζονται τα γράμματα:
        ΝΥΝ και ΑΙΕΝ και ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ.
Αιέν αιέν και νυν και νυν τα πουλιά κελαηδούν
        ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ το τίμημα.

2 σχόλια:

  1. Πολλούς ποιητές γέννησε η χώρα μας αλλά στους νεότερους χρόνους φαίνεται πως όλοι τους ήσαν απλά μία γέφυρα από τον Σολωμό στον Ελύτη.
    Ελύτης- Θεοδωράκης- Κατράκης- Μπιθικώτσης: ό,τι πλησιέστερο στην τελειότητα κατά την γνώμη μου ως εκστασιασμένου ακροατή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή