Και εννοώ την ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 στο Δυτικό Μέτωπο του Α'
Παγκοσμίου Πολέμου και τον ποδοσφαιρικό αγώνα που έπαιξαν οι στρατιώτες των
συμμάχων απέναντι σε Γερμανούς. Εάν δεν υπήρχαν κάποιες ελάχιστες φωτογραφίες
που δείχνουν μαζί Βρετανούς και Γερμανούς στρατιώτες καθώς και οι επιστολές που
έστειλαν κάποιοι από τους πρωταγωνιστές σε δικούς τους ανθρώπους για να
διηγηθούν το συμβάν, θα θεωρούσαμε την ιστορία τελείως φανταστική.
Στις 24 Δεκεμβρίου 1914, ο υποδεκανέας Κούλσον του Βρετανικού στρατού, είχε
γράψει στο ημερολόγιο του: "Τις πρώτες πρωινές ώρες βρισκόμουν στο
χαράκωμα. Ήταν νύχτα όταν ξαφνικά οι Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν να τοποθετούν
στολισμένα χριστουγεννιάτικα δέντρα και ένας εξ αυτών να τραγουδά την Άγια
Νύχτα. Βγήκαν αυθόρμητα από το ανάχωμα και άρχισαν να περπατούν. Αρχίσαμε να
τραγουδάμε τα κάλαντα και μία μεγάλη μάζα από εμάς βγήκε να τους συναντήσει στη
νεκρή ζώνη”.
Αυτό ήταν, το φιτίλι του πολέμου είχε σβήσει έστω και για λίγο, έστω σε ένα
μικρό σημείο. Οι αρχικοί δισταγμοί ξεπεράστηκαν και οι άνδρες από τις δύο
πλευρές ανέβαιναν από τα χαρακώματα στην νεκρή ζώνη και αντάλλασσαν ότι είχε ο
καθένας, λες και γνώριζαν ότι πρόκειται για μία ιστορική στιγμή που δεν θα
επαναληφθεί ποτέ ξανά στον πόλεμο. Οι Γερμανοί πρόσφεραν στους Εγγλέζους
λουκάνικα και αυτοί με την σειρά τους τούς έδωσαν σοκολάτες. Τσιγάρα και
εφημερίδες άλλαζαν χέρια. Δεν ήταν όμως μόνο αυτά. Κουμπιά από τις στολές
γίνονταν αναμνηστικά που ανταλλάσσονταν ως δώρα, όπως επιβάλλει το πνεύμα των
Χριστουγέννων. Ακόμη και εργαλεία δόθηκαν από την μία στην άλλη πλευρά ώστε να
διορθωθούν ζημιές που είχαν δημιουργηθεί στα χαρακώματα του προ ολίγου εχθρού.
Τη συνεννόηση βοήθησε το γεγονός ότι αρκετοί Γερμανοί γνώριζαν αγγλικά , καθώς
πριν ξεσπάσει ο πόλεμος είχαν εργαστεί στην Μεγάλη Βρετανία.
Μέσα σε λίγη ώρα στο μεγαλύτερο μέρος του Δυτικού Μετώπου οι εχθροπραξίες
είχαν σταματήσει και είχαν δώσει την θέση τους σε ειρηνικές δραστηριότητες.
Ανάμεσα σε αυτές και δεκάδες ποδοσφαιρικούς αγώνες που έστηναν, κυρίως οι
Εγγλέζοι, με αυτοσχέδιες μπάλες.Όπως αναφέρει στην μαρτυρία του ο Άγγλος
στρατιώτης του Δυτικού Μετώπου, Μπέρτι Φέλσταντ, ο οποίος έως το τέλος της ζωής
του θυμόταν λεπτομερώς εκείνη την ημέρα:
“Τα όπλα σίγησαν και οι στρατιώτες άρχισαν να βγαίνουν από τα χαρακώματα
τους. Αφήσαμε και εμείς τα όπλα και συναντήσαμε τον εχθρό. Απ’ όσο θυμάμαι, οι
Γερμανοί βγήκαν πρώτοι και άρχισαν να έρχονται προς το μέρος μας. Τους
αντιγράψαμε αυθόρμητα. Χαιρετηθήκαμε και αρκετοί από εμάς άρχισαν να παίζουν
ποδόσφαιρο. Μην φαντάζεστε τίποτα οργανωμένο. Μια αυτοσχέδια μπάλα βρέθηκε από
το πουθενά και περίπου 50 άτομα αλλάζαμε πάσες. Μία από αυτές τις πάσες κύλησε
προς την μεριά των Γερμανών και επέστρεψε με την πρόταση για έναν αγώνα μεταξύ
στρατιωτών και από τις δύο πλευρές.
Στον αγώνα αυτό, χωρίς κανόνες, σύμφωνα με μαρτυρίες μπορεί να συμμετείχαν
και πενήντα άνδρες από κάθε πλευρά και όπως θυμούνται ήταν περισσότερο μία
κλοτσοπατινάδα με τις βαριές μπότες μέσα στο αφράτο χιόνι, παρά ένας αγώνας επιπέδου.
Έπαιξα γιατί μου αρέσει το ποδόσφαιρο. Δεν ξέρω πόσο κράτησε, ίσως μία ώρα
και κανείς δεν κρατούσε σκορ. Το παιχνίδι τελείωσε όταν ο ταγματάρχης βγήκε από
το ανάχωμα φωνάζοντας: "Σκοτώστε τους Ούνους, μην κάνετε φιλίες με
αυτούς", δήλωνε αρκετά χρόνια αργότερα ο Ουαλός Μπέρτι Φελστάντ, που
πέθανε σε ηλικία 106 ετών το 2001 και ήταν ένας από τους επιζήσαντες του
πολέμου. Αυτό ήταν η ιστορική αυτή στιγμή δεν επαναλήφθηκε ποτέ ξανά μέχρι το
τέλος του A' Παγκοσμίου Πολέμου.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η Γερμανοί φέρεται να νίκησαν τον αγώνα με
3-2, όμως όπως ανέφεραν κάποιοι από τους πρωταγωνιστές κανείς δεν
παρακολουθούσε την εξέλιξη του σκορ καθώς το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να
ζήσουν την στιγμή τους μετά από μήνες στα χαρακώματα.
συνειρμικά ήρθε αυτό...
Εδώ θα δείτε τους πιο διάσημους πίνακες των Χριστουγέννων:
Και μερικοί αγαπημένοι πίνακες με θέμα τους Αγγέλους
Leon Francois Comerre, Détail de "L'Annonce aux bergers", 1875
Tiziano Vecelli or Tiziano Vecellio, Detail of "The Averoldi Polyptych"
Giotto, Angel detail of “El sueño de Joaquín”
Edward Coley Burne-Jones, The Angel
Abbott
Anderson Thayer , "Angel"
Hans Memling, "Angel Holding an Olive Branch"
Abbott Handerson Thayer
Abbott
Handerson Thayer,Angel
Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci
Giovanni Battista di Jacopo Rosso Fiorentino
Raphael
Kirchner, Angel
Με αφορμή τα Χριστούγεννα, να δούμε και την πρώτη κάρτα που φτιάχτηκε στο Λονδίνο το 1843. Την σχεδίασε ο
ζωγράφος John Callcott Horsley, μετά από προτροπή του Sir Henry Cole ο οποίος
σκεφτόταν τρόπο να στείλει τις προσωπικές του ευχές στην οικογένεια του, τους
φίλους του αλλά και τους συναδέλφους του.
Η κεντρική εικόνα της κάρτας έδειχνε μια οικογενειακή στιγμή
ενώ δεξιά και αριστερά σκηνές της φιλανθρωπίας. Με μεγάλα κεφαλαία γράμματα
αναγραφόταν η ευχή "Χαρούμενα Χριστούγεννα και ευτυχισμένο το νέο έτος σε
εσένα"|. Η πρώτη Χριστουγεννιάτικη κάρτα φυλάσσεται μέχρι και σήμερα στο
Βρετανικό Μουσείο.
Και μερικές …σύγχρονες κάρτες, που μου έστειλε
η αδερφή μου.
Πολλά έχουν γραφτεί για τον Ρώσο ζωγράφο και θεωρητικό της τέχνηςΒασίλι Καντίνσκι που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες
του 20ού αιώνα. Και το προχθεσινό αφιέρωμα της Googleήταν γι’
αυτόν, τον πρωτοπόρο της αποκαλούμενης αφηρημένης τέχνης.
Σχετικά με το βιογραφικό του μπορεί κανείς να
διαβάσει στη Wikipedia, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια:
Θα αναρτήσω μόνο κάποια λόγια του, που αναφέρονται στις δικές του
καινοτομίες και στη νέα αντίληψη για τη ζωγραφική που εισήγαγε. Τον πλούτο των θεωριών και ιδεών του κατέγραψε στην
πραγματεία "Για το
πνευματικό στην τέχνη", μετάφραση Μηνάς Παράσχος, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1981, αλλά και στα βιβλία
του "Σημείο-Γραμμή-Επίπεδο",μετάφραση Έφη Μαμαλάκη-Σταθάκη εκδ. Δωδώνη 1996, "Τέχνη
και καλλιτέχνες", μετάφραση Ανταίος Χρυσοστομίδης, εκδ. Νεφέλη 1986 και "Αναδρομή 1901-1913" εκδ, Διάττων 1988.
Ένα ταξίδι που έγινε στην
Ιταλία το 1869 είχε μια μόνιμη επιρροή σε αυτόν αν και ήταν μόνο σχεδόν 3
χρονών. "Ολόκληρη η Ιταλία πήρε χρώμα μέσα από δυο εντυπώσεις μαύρου. Πηγαίνω
με τη μητέρα μου με ένα μαύρο αμάξι πάνω από μια γέφυρα: με πήγαινε σε ένα
νηπιαγωγείο στη Φλωρεντία. Το άλλο μαύρο- σε μαύρο νερό μια μαύρη μακριά βάρκα
με μαύρο κουπί στη μέση: βόλτα τη νύχτα με γόνδολά. Εδώ καλλιέργησα και το
ταλέντο μου να ουρλιάζω από τη δύναμη του κορμιού μου."
"Τα πρώτα χρώματα που μου
έκαναν δυνατή εντύπωση ήταν το λαμπερό, ζουμερό πράσινο, το λευκό, το κόκκινο
της καρμίνας και η κίτρινη ώχρα. Η θύμηση τους ανατρέχει ως τον τρίτο χρόνο της
ζωής μου", μας λέει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία
του.
"Ο πατέρας
μου, μου επέτρεπε με ασυνήθιστη υπομονή, να ακολουθήσω τα όνειρά μου και να
κάνω το κέφι μου σε όλη μου τη ζωή… Η παιδαγωγική του αρχή βασιζόταν στην
απόλυτη εμπιστοσύνη και τη φιλική σχέση μαζί μου. Και ξέρει πόσο ευγνώμων του
είμαι για αυτό. Οι γραμμές αυτές θα πρέπει να είναι οδηγός για όσους γονείς
προσπαθούν να αποτρέψουν, και συχνά με τη βία, τα παιδιά τους (και κυρίως τα
προικισμένα) από τις αληθινές τους κλίσεις κάνοντας τα δυστυχισμένα". Και αλλού
γράφει: "Ο πατέρας μου κατάλαβε την αγάπη μου για το σχέδιο και ενώ φοιτούσα
ακόμα στο Γυμνάσιο, με έγραψε να παρακολουθώ μαθήματα (ζωγραφικής)". Αυτή ήταν
η σχέση του με τον πατέρα του. Σχέση αγάπης και ελευθερίας!
Όσο για τη
μητέρα του: "Η μητέρα μου είναι βέρα Μοσχοβίτισσα και ενώνει μέσα της τις
ιδιότητες εκείνες που συμβολίζουν για μένα την ίδια την Μόσχα (Ο Καντίσκυ
λάτρευε την Μόσχα. Εκεί αισθανόταν το σπίτι του) : Εξωτερική εντυπωσιακή
ομορφιά, σοβαρή και αυστηρή όσο βαθαίνει, αριστοκρατική απλότητα, ανεξάντλητη
ενεργητικότητα- μοναδικό συνδυασμό παράδοσης με την αληθινά ελεύθερη σκέψη,
κεντημένη με νεύρο που προβάλλει μια ηρεμία βασιλική και αυτοκυριαρχία.. Με δυο
κουβέντες: Μητέρα – Μόσχα με μορφή ανθρώπου".
Το 1871, όταν η οικογένεια
μετακόμισε στην Οδησσό, ο πατέρας του ανέλαβε θέση διευθυντή σε εργοστάσιο
τσαγιού, αλλά σύντομα, οι γονείς του χώρισαν και την ανατροφή του ανέλαβε η
θεία του Ελιζάμπετα Τιχέεβα, αδελφή της μητέρας του. "Άσκησε μεγάλη επιρροή σε
όλη μου την εξέλιξη.. φωτεινή προσωπικότητα".
" Η Μοσχοβίτισα", Πινακοθήκη Lenbach. Μόναχο.
"Δεκατριών χρονών αγόρασα
ένα κουτί λαδομπογιές με τις οικονομίες μου.. Η εμπειρία του χρώματος που βγήκε
από το σωληνάριο είναι ζωντανή μέχρι και σήμερα".
.
Όταν το 1889 επισκέφτηκε την
επαρχία Βόλογκντα με σκοπό την καταγραφή της τοπικής αγροτικής νομοθεσίας, στο
πλαίσιο έρευνας της Εταιρείας Φυσικών Επιστημών, Εθνογραφίας και Ανθρωπολογίας,
είδε τα λαμπρά χρωματισμένα λαϊκά κοστούμια, τις διακοσμήσεις τέχνης και
σπιτιών των αγροτών: "Ταξίδευα ολομόναχος, πράγμα που μου ήταν άμετρα
ευεργετικό, γιατί εμβάθυνα περισσότερο στο περιβάλλον μου και στον εαυτό μου…
‘Έκανα και πολλά σκίτσα… Ήταν τόσο δυνατά ζωγραφισμένα ώστε το αντικείμενο
αναλυόταν μέσα τους. Από αυτές ακριβώς τις εντυπώσεις πήραν σχήμα… οι σκοποί
της δικής μου τέχνης… Το αντικείμενο μπορεί να αναλυθεί με τη χρήση των
χρωμάτων, αρθρώθηκε η ικανότητα μου να ΠΑΡΑΒΛΕΠΩ ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ μέσα στον
πίνακα. Πολύ αργότερα, στο Μόναχο πια,, ήξερα καλά ότι το αντικείμενο κάνει
κακό στη τέχνη μου… Και το σπουδαιότερο: Τι θα αντικαθιστούσε το ελλείπον
αντικείμενο;"
The Night
russian beauty in a landscape
Street in Murnau, A Village Street,
The Merzbacher collection,
Switzerland.
Munich-Schwabing with the Church of St. Ursula
View of
Murnau, Hermitage Museum
Το ενδιαφέρον του για την
ζωγραφική τονώθηκε ακόμα περισσότερο εξαιτίας δύο γεγονότων. "Δυο εμπειρίες
σφράγισαν όλη μου την εσωτερική ζωή και με συνετάραξαν ως τα εσώψυχα. Ήταν η
έκθεση των Γάλλων ιμπρεσιονιστών στη
Μόσχα, "Οι Θημωνιές" του Μονέ και το δεύτερο στην παρουσίαση του έργου Λόενγκριν
του Βάγκνερ στο Βασιλικό Θέατρο της Μόσχας. Την έκφραση ότι ο Βάγκνερ είχε
ζωγραφίσει μουσικά 'την ώρα μου' δεν τόλμησα να την χρησιμοποιήσω.
Συνειδητοποίησα ωστόσο πως η τέχνη εν γένει είναι δυνατότερη από το ότι
νόμιζα, και ακόμα ότι η ζωγραφική μπορεί να αποκτήσει και να αναπτύξει τόσες
δυνάμεις όσες και η μουσική."
Φούγκα
"Αισθανόμουν όλο και πιο
καθαρά ότι στη Τέχνη δεν υπάρχει εξάρτηση από την μορφή της
αλλά από μια εσωτερική επιθυμία (=περιεχόμενο) που ορίζει δεσποτικά τη
μορφή".
Όταν φοιτούσε στη σχολή
ζωγραφικής του Αντόν Αζμπέ, έγραψε: "Οι συμμαθητές μου με θεωρούσαν τεμπέλη
και ατάλαντο, πράγμα που συχνά με πλήγωνε βαθιά, αφού εγώ μέσα μου ένοιωθα
καθαρά την αγάπη μου για τη δουλειά, την επιμέλεια και το ταλέντο μου. Τελικά
απομονώθηκα και σε αυτό το περιβάλλον, ένιωθα ξένος και κλεινόμουν με όλο και
μεγαλύτερη ένταση στις επιθυμίες μου" και "Μερικοί συμμαθητές μου με έλεγαν
κολορίστα.. και με πλήγωναν".
Μέχρι το 1910 Kandinsky έχει
ανακαλύψει την καθαρή αφαίρεση. Το έργο του "watercolor"είναι γνωστό ως
το πρώτο αφηρημένο του.
Στις 18-12-1911 οργανώθηκε η
πρώτη έκθεση της ομάδας του Γαλάζιου Καβαλάρη με συμμετοχή του
Καντίνσκι, του Μαρκ, του Αουγκούστ Μάκε, Ρομπέρ Ντελωναί και άλλων. Το κίνημα του Γαλάζιου Καβαλάρη
ήταν για τους Καντίνσκι και Μαρκ κάτι ευρύτερο από ένα κίνημα στη ζωγραφική,
φιλοδοξώντας να αποτελέσει έκκληση για μία πνευματική αναγέννηση σε όλες τις
μορφές τέχνης που θα επεκτείνονταν και
στη ζωή.
Ο γαλάζιος καβαλάρης
Night riders
Όταν ο
Καντίνσκι εγκαταλείπει την πατρίδα του εξαιτίας μίας σταθερής εχθρότητας εκ
μέρους των συναδέλφων του, με τη Ρωσική επανάσταση που επέβαλε τον σοσιαλιστικό
ρεαλισμό και τα έργα του απομακρύνθηκαν από τα μουσεία της Σοβιετικής Ένωσης,
έγραψε:
"Ο άνθρωπος μοιάζει συχνά με
σκαθάρι που το έχουν γυρίσει ανάποδα: Κουνάει τα χεράκια του με βουβή νοσταλγία,
πιάνει ότι του προτείνει ο ένας και ο άλλος πιστεύοντας σταθερά πως σε αυτό το
κάτι θα βρει σωτηρία. Τις μέρες της 'απιστίας' μου αναρωτιόμουν: Ποιός με
κρατάει ανάποδα; Ποιανού το χέρι μου προσφέρει κάτι και με τραβά πάλι πίσω;"
Μία ρωσική σκηνή, Musée National Art Moderne Centre G. Pompidou
Η κόκκινη πλατεία ή Μόσχα, Πινακοθήκη Tretyakov ( Μόσχα)
"Η Τέχνη από πολλές απόψεις
μοιάζει της Θρησκείας. Η ανάπτυξη της δε συνίσταται σε νέες ανακαλύψεις που
απορρίπτουν τις παλιές αλήθειες σφραγίζοντας τες με τη στάμπα του λάθους (όπως
συμβαίνει στην Επιστήμη). Η ανάπτυξη της βασίζεται σε ξαφνικές ενοράσεις..Το
νέο κλαδί δεν κάνει τον κορμό του δέντρου περιττό γιατί αυτός δίνει στο κλαδί
την δυνατότητα ύπαρξης. Θα μπορούσε να υπάρξει η Καινή Διαθήκη χωρίς την Παλαιά;..Είναι
μια διακλάδωση του αρχαίου κόσμου από όπου αρχίζουν τα πάντα."
Άγιοι
"Επιταγή μου (στόχος
μου): Η Εσωτερική ζωή στο έργο"
"Το χρώμα είναι το πλήκτρο.
Το μάτι το σφυρί. Η ψυχή είναι το πιάνο με τις πολλές χορδές. Ο καλλιτέχνης
είναι το χέρι που κάνει μέσου του ενός ή άλλου πλήκτρου την ανθρώπινη ψυχή να
δονήσει επωφελώς."
Violoncello, Πινακοθήκη Tretjakov
Από την θεωρία του Καντίνσκι
ξεκίνησαν να γίνονται πειράματα και μελέτες σχετικά με τη θεραπευτική δύναμη
των χρωμάτων, μέσα από την εσωτερική δόνησή τους και την φυσική, ψυχική και
πνευματική κατάσταση προς την οποία ωθούν τον άνθρωπο που εκτίθεται στην
επίδρασή τους.
Lyrikon, Μουσείο Boymans van Beuningen του Ρόττερνταμ
Το γαλάζιο του ουρανού συσχετίζεται με τον ήχο του αυλού, του φλάουτου,
του βιολοντσέλου. Ανύψωση προς τον ουρανό, αφοσίωση, ευλάβεια.
Ο Kandinsky αντίστοιχα,
μιλά για την πνευματική επενέργεια των χρωμάτων, αποδίδοντας στο κίτρινο, το
θερμότερο χρώμα, τις ιδιότητες της υπέρβασης των ορίων προς τον άνθρωπο, τη
διάχυση προς το περιβάλλον, τον οξύ ήχο της σάλπιγγας, που το ανθρώπινο αυτί
δεν αντέχει για πολύ, και το μάτι αναζητά την ηρεμία στο βαθύ μπλε (ψυχρό
χρώμα).
Yellow Red and Blue
Η αντιστοιχία στην
απεικόνιση των 3 βασικών χρωμάτων με τα 3 βασικά σχήματα δεν είναι τυχαία. Το
μπλε εκφράζει καλύτερα τη φύση του σε ένα κύκλο. Το τετράγωνο εκφράζει το
σταθερό, σωματικό στοιχείο του πάθους που ζωντανεύει και παίρνει το χρώμα της
δράσης, της φωτιάς, το κόκκινο. Το κίτρινο γίνεται περισσότερο οξύ
σε ένα τρίγωνο, που ανυψώνεται και, όπως ο ήλιος, εκπέμπει τη λάμψη του προς
όλες τις κατευθύνσεις.
Blue Painting
Αν ζωγραφίσει κάποιος 2 ίδιους κύκλους και βάψει τον ένα κίτρινο και τον άλλο
μπλε, αντιλαμβάνεται κοιτώντας τους πως το κίτρινο ακτινοβολεί, παίρνει μία
κίνηση από το κέντρο και πλησιάζει σχεδόν εμφανώς τον άνθρωπο. Εξωστρεφής
κίνηση. Το μπλε αναπτύσσει μια συγκεντρωτική κίνηση, όπως ένα σαλιγκάρι, και
απομακρύνεται από τον άνθρωπο
.
Στο βιβλίο του Αριστοτέλη "Μικρά Φυσικά" γράφει, ότι το χρώμα είναι αυτό το ίδιο όριο. Οι Πυθαγόρειοι
ονόμαζαν την επιφάνεια του σώματος "χρώμα".
Το ανοιχτό μπλε, ως ουράνιο
χρώμα, έχει τον ήχο του αυλού, το σκούρο του τσέλου και το βαθύ του
κοντραμπάσου. Το κόκκινο εκπέμπει ενσυνείδητη τεράστια δύναμη, σχετίζεται με τη
γη και τη φωτιά, την ανδρική ωριμότητα, με τον παθιασμένο ήχο του τσέλου και
την αγνή χαρά με τον ήχο του βιολιού.
Concerto, Κρατική Πινακοθήκη του Μονάχου
Το χρώμα
υπάρχει στο όριο. Ακόμα, κληροδότημα των Πυθαγόρειων είναι ότι τα 7 είδη
χρώματος είναι σε αναλογία προς τις 7 νότες του επτάχορδου!! Στο "Περί Ψυχής"
του Αριστοτέλη γράφει ότι η γραμμή, όταν κινηθεί, παράγει επιφάνεια και το
σημείο, όταν κινηθεί, παράγει γραμμή, άρα οι κινήσεις των μονάδων της ψυχής θα
είναι γραμμές!!!
Πάλι, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, μόνο στο φως
είναι ορατό κάθε χρώμα κάθε πράγματος. Επιδεκτικό χρώματος είναι το άχρωμο, και
ήχου το χωρίς ήχο. Η ουσία του χρώματος είναι να παράγει κίνηση στο κατ' ενέργεια
διαφανές. Εντελέχεια του διαφανούς είναι το Φως.
Ο Καντίνσκι
στη ζωγραφική, ψάχνει και βρίσκει τις βάσεις για μια νέα ζωγραφική με πηγή
έμπνευσης και πυρήνα την ανύψωση του πνεύματος. Στη θεωρητική ανάλυση "Σημείο - γραμμή - επίπεδο" αναφέρει, ότι γραμμή είναι το σημείο σε κίνηση.
Αποδίδονται διαφορετικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα στην ευθεία και στην καμπύλη,
ενώ ο κύκλος είναι το τέλειο σχήμα, καθώς όλα τα σημεία ισαπέχουν από το κέντρο
του. Για το λευκό και το μαύρο λέει: ".. οι 2 μεγάλες δυνατότητες
της σιωπής, εκείνη του θανάτου (μαύρο) και εκείνη της γέννησης (λευκό)".
white figure
Στην περίοδο παρακμής
στον κόσμο, βλέπει ένα μεγάλο τρίγωνο πνευματικής ζωής. Ένα
τρίγωνο που ακόμα και σε περιόδους που βασιλεύει ο υλισμός και το σκοτάδι, αυτό
κινείται αργά αλλά σταθερά, με ακατανίκητη δύναμη, προς τα εμπρός και προς τα
πάνω. "Στην ανώτατη αιχμή του βρίσκεται μερικές φορές
ένας μόνο άνθρωπος. Και εκείνοι που είναι αμέσως δίπλα του, δεν τον
καταλαβαίνουν. Εξοργισμένοι τον αποκαλούν απατεώνα ή τρελό."
"Στην τέχνη δεν υπάρχει 'πρέπει' διότι η Τέχνη είναι ελεύθερη. Ο καλλιτέχνης όμως πρέπει να δημιουργεί,
όχι μόνον ό,τι βλέπει αλλά κι ό,τι διαθέτει στην ψυχή του".
"Όσο πιο ξέφρενος γίνεται ο κόσμος, τόσο πιο αφηρημένη θα γίνεται η
ζωγραφική".
"Το χρώμα είναι το
κλειδί.Το μάτι είναι το μαρτό και η ψυχή είναι το πιάνο με τις τόσο πολλές χορδές του.Ο καλλιτέχνης είναι το χέρι που ακουμπώντας εδώ κι εκεί κάνει την ψυχή να
πάλλεται αυτόματα".
Αντιθετικοί ήχοι, Κέντρο Πομπιντού, Παρίσι
Το έργο του θεωρείται
περίπλοκο και δυσπροσέγγιστο για να συνοψιστεί και ο Καντίνσκι παραμένει πιστός
στις ανεικονικές συνθέσεις, αναζητώντας αναλογίες ανάμεσα στη ζωγραφική και τη
μουσική.
Ο
Καντίσκι διατήρησε την πίστη του στην τέχνη μέχρι το τέλος, ξεπερνώντας ακόμη
και τις σκληρές στερήσεις που επέβαλε ο πόλεμος. Τις στιγμές που του έλειπαν τα
πάντα, του αρκούσε να ζωγραφίζει σε χαρτόνια μικρών διαστάσεων.
Είναι
δύσκολο να πει κανείς, πόσο καλά μπορούσε να ζωγραφίσει ο Καντίνσκι πίνακες.
Ακόμη και τα τοπία, τα ζωγράφιζε έτσι που ήταν δύσκολο να πεις τι ακριβώς
απεικονίζεται, καθώς τα χρώματα διαχέονταν και ανακατεύονταν. Κατόπιν,
αποδεικνυόταν πως επρόκειτο για έναν φανοστάτη. Μερικές φορές δημιουργείται η
εντύπωση ότι έναν πίνακα όπως αυτόν θα μπορούσε να τον ζωγραφίσει κι ένα παιδί.
Φυσικά, αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί απόλυτα εικαστική τέχνη, καθώς δεν
απεικονίζει τίποτα συγκεκριμένο. Το χρωματικό χάος γοητεύει, προκαλεί πολλούς
συνειρμούς και συναισθήματα. Η επίδραση που προξενεί η ζωγραφική του Καντίνσκι,
συγγενεύει με αυτή της μουσικής. Γενικά οι πίνακές του είναι πολύ "μουσικοί".
Δεν είναι τυχαίο πως έπαιζε βιολοντσέλο και -όπως είπαν πολλοί αυτόπτες
μάρτυρες- με πολύ ταλέντο. Μάλιστα, ένα διάστημα έδινε συναυλίες.
gravitation
Όταν
σκεφτόμαστε αφηρημένη τέχνη, αμέσως έρχονται στο νου οι δημιουργίες του Καντίνσκι,
με τις σπουδαίες χρωματικές του συνθέσεις και τις γεωμετρικές φιγούρες.
Η
ιστορία του Καντίνσκι θυμίζει εκείνη του Γάλλου ζωγράφου, εκπροσώπου του
μετα-ιμπρεσιονισμού, Πολ Γκογκέν. Αυτός ήταν ένας επιτυχημένος χρηματιστής,
αλλά από ένα σημείο κι ύστερα σταμάτησε να πηγαίνει στη δουλειά, παράτησε την
οικογένειά του και άρχισε να ζωγραφίζει. Προφανώς, η ζωγραφική είναι μια τόσο
ελκυστική Τέχνη, ώστε για χάρη της μπορεί κάποιος να θυσιάσει πάρα πολλά, όπως
καριέρα, άνετη ζωή, και οικογενειακή ευτυχία.
αριστερά ο Καντίνσκι, δεξιά ο Σολομόν Γκουγκενχάιμ
Καντίνσκι με Μπρετόν
Η ζωγραφική του ήταν ανεπιθύμητη
στα απολυταρχικά κράτη, γιατί έδινε πολύ μεγάλα περιθώρια στη φαντασία, μια
υπερβολική ελευθερία, κάτι που δεν αρέσει σε κανέναν δικτάτορα…
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
%2C%2B1908.jpg)
.jpg)
.jpg)
