Αύγουστος: ένας μήνας, ένας αυτοκράτορας, ένας Αιγαιοπελαγίτης Ποιητής

(Αντιγραφή της ανάρτησης από το πρωτογενές Σύμπαν της Τέχνης.)

Τότε- Αύγουστος 2011- επιστροφή από διακοπές στο Αιγαίο. 

Τώρα- Αύγουστος 2013- επιστροφή από διακοπές στο Λιβυκό!

(Δημοσιεύθηκε: 17/08/2011, ημέρα Τετάρτη και ώρα 12:19)

Ο Αύγουστος είναι ο όγδοος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και το Γρηγοριανό ημερολόγιο και έχει 31 ημέρες.
Στο αρχαίο αττικό ημερολόγιο ο Αύγουστος ήταν ο δεύτερος μήνας του έτους και ονομάζονταν Μεταγειτνιών διάρκειας 29 ημερών που αντιστοιχεί με το χρονικό διάστημα από 24 Ιουλίου έως τις 22 Αυγούστου.
Ο Αύγουστος, κατά το παλαιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, ήταν ο έκτος μήνας, γι' αυτό αρχικά στα Λατινικά ονομάζονταν Sextilis και είχε 31 ημέρες, ευθύς εξ αρχής από την εγκαθίδρυση του Ιουλιανού ημερολογίου το 45 π.Χ. (έτος 709 από κτίσεως Ρώμης).
Το έτος 8 π.Χ. ο Αύγουστος Καίσαρας του έδωσε το όνομά του χωρίς την προσθήκη μίας ημέρας από τον Φεβρουάριο (όπως λανθασμένα αναγράφεται σε ορισμένες αναφορές).
Λέγεται ότι ο Αύγουστος έβαλε τον μήνα σε αυτή την θέση, για να τιμήσει τον θάνατο της Κλεοπάτρας η οποία, όπως αναφέρεται, έθεσε τέλος στη ζωή της στις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ.
Κατά το Βυζαντινό ημερολόγιο που ακολουθεί ακόμη και σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία, και το οποίο αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου κι έτσι η 31 Αυγούστου γιορτάζονταν ως παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

 "Ο Αύγουστος" , Οδυσσέα Ελύτη από την ποιητική συλλογή "Τα Ρω του Έρωτα", εκδ. Ίκαρος

  

Ο Αύγουστος ελούζονταν
μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν
άστρα και γιασεμιά.

Αύγουστε μήνα και Θεέ
σε σένα ορκιζόμαστε
πάλι του χρόνου να μας βρεις
στο βράχο να φιλιόμαστε.

Ο Αύγουστος ελούζονταν
μες στην αστροφεγγιά
κι από τα γένια του έσταζαν
άστρα και γιασεμιά.

Απ' την Παρθένο στο Σκορπιό
χρυσή κλωστή να ράψουμε
κι έναν θαλασσινό σταυρό
στη χάρη σου ν' ανάψουμε.

 Γιάννης Τσαρούχης 1972, "Αύγουστος"

 "Αύγουστος είναι"
Στίχοι: Ηλίας Κατσούλης
Μουσική: Παντελής Θαλασσινός
Πρώτη εκτέλεση: Παντελής Θαλασσινός
  

Αύγουστος είναι το τραγούδι του Νικόλα
και κάποια νύχτα στη ζωή που τα'χεις όλα
μια αγκαλιά και φορητό ραδιοφωνάκι
να παίζει Μάλαμα, Περίδη και Λιδάκη...

-R-
Αύγουστος είναι και του Ρίτσου η σονάτα
αλλά μπορεί κι ένα χωνάκι σοκολάτα
του σεληνόφωτος αυτή η πανδαισία
να ξεγελιέσαι πως υπάρχει αθανασία...

Αύγουστος είναι ο ρεμβασμός του Σκιαθίτη
κι οι αναμνήσεις απ' το φως του Πανορμίτη
φλόγα κεριού σε ταπεινό προσκυνητάρι
με το σπαθί του Αρχαγγέλου στο θηκάρι.

Αύγουστος είναι και το δεύτερο φεγγάρι
προτού προλάβει ο Σεπτέμβρης να το πάρει,
πέντε-έξι στίχοι που αγαπάς και τους θυμάσαι
είσαι κι εσύ που ξαγρυπνάς κι όταν κοιμάσαι...

 

νέα ανάρτηση 

Αύγουστος: ο μήνας των διακοπών, ο μήνας του Ποιητή,

"…Κι η μέρα χώριζε από το κορμί σου, ανέβαινε, άνοιγε,

μεγάλη ευχή πάνω στα ηλιοτρόπια

Τι ξέρει τώρα ο τζίτζικας από την ιστορία που άφησες, τι ξέρει ο γρύλος

η καμπάνα του χωριού που ανοίγεται στον άνεμο

η κάμπια, ο κρόκος, ο αχινός, το αλφάκι του νερού

μυριάδες στόματα φωνάζουνε και σε καλούν

έλα λοιπόν από την αρχή να ζήσουμε τα χρώματα

ν’ ανακαλύψουμε τα δώρα του γυμνού νησιού

ρόδινοι και γαλάζιοι τρούλοι θ’ αναστήσουν το αίσθημα

γενναίο σαν στήθος το αίσθημα έτοιμο να ξαναπετάξει

έλα λοιπόν να στρώσουμε το φως

να κοιμηθούμε το γαλάζιο φως στα πέτρινα σκαλιά του Αυγούστου…"

Οδυσσέας Ελύτης, Προσανατολισμοί

                                                       κολάζ του Ελύτη "ο Κούρος"

  

"Και σε θραύσμα Βρισηίδας βρίσκεται και σε κοχύλι Ευρίπου
εκείνο που εννοώ. Θέλει να ‘χει άγριες πείνες άπνοιας
ο Αύγουστος για να ζητάει μελτέμι
ώστε στο φρύδι ν’ αφήνει λίγο αλάτι και
στον ουρανό ένα μπλε που τ’ όνομά του μέσα στα πολλά τ’ ακούς ευώνυμο
στο βάθος όμως είναι μπλε Ιουλίτας…"
Ο. Ελύτης, "Δυτικά της λύπης"

                                                                     κολάζ Ελύτη "Στη Θαλασσοσπηλιά"

"…Σαν να μόνο τα ονειρεύεται η Σελήνη 
μα πραγματικά τα βλέπει εκείνη. 
Και την ώρα που κλαίμε ή τα μάτια κλείνουμε να φανταστούμε τι
γραμμένο ακόμη απομένει κατακέφαλά μας να βρει αναστεναγμός ακούγεται άλλος
κι από κει που πηγάζουνε οι ροδώνες
μια δροσιά μυριστική με συνοδεία κιθάρας χύνεται.
Ποταμός του Αυγούστου μες στις πεδιάδες.
Πού και πού επιπλέον σπίτια και συστάδες ανθρώπων που μισούνται
κι ερωτεύονται κάτω από τις φιστικιές ανάβουν
τα πάλαι ποτέ φιλιά
ξανά και ξανά στις μύτες των ποδιών ο ίδιος όρκος
και τα ίδια εναντίον της μοίρας λόγια πικρά…"

Ο. Ελύτης, "Το φωτόδεντρο και η 14η ομορφιά"

κολάζ Ελύτη "Το μήνυμα"

 "…Σε μια παλάμη θάλασσας γεύτηκες τα πικρά χαλίκια
δύο η ώρα το πρωί περιδιαβάζοντας τον έρημο Αύγουστο
είδες το φως του φεγγαριού να περπατεί μαζί σου
βήμα χαμένο. Ή αν δεν ήταν η καρδιά στη  θέση της
ήταν η θύμηση της γης με την ωραία γυναίκα
η ευχή που λαχτάρησε μεσ’ απ’ τους κόρφους του βασιλικού
να τη φυσήξει ο άνεμος της Παναγίας!…"
Ο. Ελύτης, "Προσανατολισμοί"

                                 Ανρί Ματίς "O oυρανός"1947 Μουσείο ντε Γκομπλέν, Παρίσι

 
"..Μύρισα μέσα στον αέρα το σώμα της συκιάς όπως μου ερχόταν
φρέσκο ακόμη απ' τις μπογιές της θάλασσας
Που κουνήθηκα πάνω του εωσότου ξύπνησα γλυκά και το γάλα
του ένιωσα να μου κολλάει ανάμεσα στα πόδια
Με μανία συνέχιζα να γράφω «Περί Πολιτείας» μες στην άκρα κατά-
νυξη του απέραντου γλαυκού
Και στα διάφανα μεγάλα φύλλα Μια στιγμή φάνηκαν τα νησιά
και ακόμα πιο ψηλά μες στον αιθέρα οι τρόποι όλοι που 'χανε να
πετάνε τα πουλιά  σκαλί σκαλί ως το άπειρο..."
Οδ. Ελύτης, απόσπασμα από «ΤΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΚΑΙ Η ΔΕΚΑΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΟΜΟΡΦΙΑ(1971)

 

κολάζ Ελύτη

"…Αχ ομορφιά συ θα με παραδώσεις καθώς ο Ιούδας
θα ‘ναι νύχτα κι Αύγουστος.
Πελώριες άρπες πού και πού
θ’ ακούγονται και
με το λίγο της ψυχής μου κυανό η Όξω Πέτρα μεσ’ απ’ τη μαυρίλα
θ’ αρχίσει να αναδύεται…"

Ο. Ελύτης, "Τα ελεγεία της Οξώπετρας"

Στάμπα του Ανρί Ματίς

 

 "Οι δυνάμεις που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί ένα καρπούζι τον
Αύγουστο είναι κατά πολύ ανώτερες απ’ τις άλλες που συντρέχουν
για να συντελεστεί ένα κακούργημα σε οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου"
Ο. Ελύτης, "Εκ του πλησίον"

Πάμπλο Πικάσο, Το όνειρο, 1932

Tο όνομα Αύγουστος, προέρχεται από το επίθετο augustus (σεβαστός), επίθετο που απέδιδαν στους θεούς αλλά αργότερα έγινε αυτοκρατορικός τίτλος και σήμαινε ισόθεος.
Αύγουστος, λοιπόν, ο μήνας που εμπνέει τους ποιητές…

 
"Ὁ ἡλιοφόρος Ἰούλιος λίγος,
ὁ εὔγευστος Αὔγουστος ἐλάχιστος
καὶ πότε κιόλα ὁ σιγαλὸς Σεπτέμβριος.
Πρὸς τὸ κενὸ καλπάζοντας
νὰ κρατηθεῖς, ἀπὸ ποῦ
νὰ φύγεις,
κλειδί—κλαδί δὲν ἔχει ὁ χρόνος λεῖος, ἀπότομος
κάθε στιγμὴ του γκρεμὸς — πῶς νὰ σώσεις
τὴν ἀστραπὴ τὴ ζωή σου
—μ' ἕνα ποίημα, μ' ἕνα παιδί,
μ' ἕνα ἄγαλμα στὸ μουσεῖο;
Μία, δύο καὶ τρεῖς φορὲς κι ἑκατοντάδες
κι ἂν ἔρθει ὁ Ἰούλιος
κι ὁ Αὔγουστος ἂν ἔρθει πάλι
στὸ θάνατό σου θὰ σ' ἐγκαταλείψουν
ποὺ λίγο-λίγο, καθημερινὸς σ’ ἔχει κερδίσει, ὅσα
φιλιὰ κι ὅσα φτερὰ
μέσα τους κι ἂν ἐπρόφτασες νὰ θησαυρίσεις."


Σπύρος Κοκκίνης, "Ἀνθολογία Νεοελληνικῆς Ποίησης"





Αύγουστος
Στα δίχτυα της σιωπής
ασημένια ψάρια που σπαρταρούσαν
οι χτύποι της καρδιάς μας
όταν ο μικρός Αύγουστος
ανέβαινε θριαμβευτικά
στα πέτρινα σκαλοπάτια του καλοκαιριού
σαν άλλος Ίκαρος που δεν γνώριζε
πως το πύρωμα μιας στιγμής
μπορεί να λιώσει τα πάντα,
ακόμα κι αυτά τα κέρινα φτερά μας.
Και στη χούφτα του δειλινού,
τρέλα και λογική,
σ’ ένα κουβάρι μπερδεμένα
όταν σμιλεύαμε σιωπηλά
τις λέξεις που γεννά ο έρωτας
εκεί που συναντήθηκαν οι σιωπές μας,
όταν το κόκκινο άνοιγε θριαμβευτικά
την αυλαία στους θιασώτες του ονείρου
που υπόσχονταν για μια ακόμα φορά
να αναστήσουν στην αυλή των θαυμάτων
τα λόγια της αγάπης που κλείσαμε κρυφά
στις κάμαρες του ονείρου,
μην και γίνουν λεία στα χέρια
άπληστων τυμβωρύχων.
Ένας καταρράχτης από πουλιά
που έχασαν την πυξίδα
στο πέταγμά τους,
τα λόγια που ξέφυγαν
από τα χείλη των εραστών
τις μεγάλες ώρες της σιωπής,
όταν βουβά η αράχνη του πόθου
έπλαθε απατηλά
τον ιστό της αγάπης
στα σκοτεινά δωμάτια του ονείρου.

Βάσω Μπρατάκη, από την ποιητική συλλογή "Νύχτα ηνίοχος" (2010)  
 

 

"Παραμονές Δεκαπενταύγουστου", Μάνος Ελευθερίου

Σαν τη λαίδη Μακμπέθ σε υπνοβασία
πιτσιλισμένη απ' τον ασβέστη
στα μαλλιά και το φόρεμα.

Και τα δωμάτια μοσχοβολούσαν
παραμονές Δεκαπενταύγουστου.
Οι φωτιές της ροδιάς. Η αυλή με τη βρύση.

Τα μυρμήγκια που τρέχουν για να γλιτώσουν.

Τα σκούπιζες και τα 'ριχνες στο κηπάκι
για να σωθούν.

Ωρα έξι το απόγευμα και μάζευες
την άγκυρα να ελευθερωθεί το σπίτι.

Μάζευες τα σκοινιά κι άναβες τις μηχανές
να φύγει το σπίτι, να σαλπάρει το σπίτι
και να ταξιδέψει
στο άσπιλε, αμόλυντε, άφθορε, άχραντε
και σ' εκείνο το θεόνυμφε που υποσχόταν δόξες.

 

"Τα σταφύλια", Γιώργος Χουλιαράς

Ο παππούς μου καθόταν στη μέση του χωριού.
Είμασταν όλοι γύρω του
παιδιά των γιων των ανηψιών και των γειτόνων
μες στην τελευταία ακτίνα του βλέμματος
που ολοένα βασίλευε την κόψη του
ξεραμένη πίσω από τους καταρράκτες.

Η μαύρη μάλλινη φορεσιά του.
Μπροστά του απλωνόταν ό,τι δεν θα μπορούσε τώρα
πια να δει, ό,τι ίσως είχε κάποτε δει
όσα είχαν περάσει.
Πίσω του βρίσκονταν όσα δεν θα 'βλεπε
ό,τι δεν θα μπορούσε ποτέ να δει
το τέλος του καλοκαιριού που απομακρυνόταν
μες στο μέλλον.

Μας άγγιζε αν άπλωνε το μπαστούνι του
αν σηκωνόταν απ' την παλιά ξύλινη καρέκλα
ορθός μες στο σώμα του ήλιου.
Σε λίγο θα 'γερνε η δροσιά.
Καθόμασταν κουρασμένοι στο χώμα
η κάθε μια του μυρουδιά τσιμπημένη
από αεικίνητες κότες.

Του 'φεραν σταφύλια να δροσιστεί.
Σ' ένα τοσοδά πιατάκι
πιο μικρό απ' το άλφα του Αυγούστου
ένα μικρούτσικο τσαμπί ρόγες.
Ισως να το 'νιωσε απ' το θρόισμα των ματιών μας
που άγγιζαν λαχταριστά τα λίγα σταφύλια.
Τα 'κοψε ήσυχα ένα ένα και μας τα μοίρασε
ακουμπώντας τα στις απλωμένες παλάμες.

Γρήγορα θα περνούσαν οι μέρες του καλοκαιριού.
Πίσω μας τα φτυσμένα κουκούτσια των σταφυλιών
τσιμπολογούσαν οι σκοτεινές κότες της ηλικίας του.
Μπροστά μας οι παραλίες του μέλλοντος πλημμύριζαν
με τα σκληρά κύματα των τρυφερών μας βλεμμάτων.

 

 

χαρακτικό Τάσου "Ο τρύγος"

 ΑΙΘΑΛΟΜΑΖΑ

"Πέφτανε μπαμπάκια ματωμένα απ' το φεγγάρι

Μπηγμένες μπαντερίγιες στα μηλίγγια του ο τορέρο

ανέβαινε ψηλά με τα ποδήλατα του αγέρα

Λάμπες φθορίου κατέβαζε ο Ρίο Έμπρο

οι μπαταρίες σβήνανε στο sanyo

δεν σ’ άκουα πια

που τραβούσες ανατολικά με τις ομίχλες

Παρμενίωνα γεροπεισματάρη…

έτσι κάτω απ’ τις μαρκίζες

σάπιζεν ο Αύγουστος."

Έκτωρ Κακναβάτος

 Ανρί Ματίς "Ο χορός"

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΥΡΗΣ ΠΕΤΑΛΟΥΔΑΣ ΤΟΥ ΠΟΡΟΥ, Μίλτος Σαχτούρης
Κάθε χρόνο
κατά το μήνα Αύγουστο
εισβάλλει στο προαύλιο
του Μοναστηριού του Πόρου
η μαύρη πεταλούδα του Μοναστηριού
πετάει από πέτρα σε πέτρα
τα παιδιά προσπαθούν
να την πιάσουν
αλλά δεν το κατορθώνουν
είναι η Άγια-Πεταλούδα
του Μοναστηριού του Πόρου
πετάει από πέτρα σε πέτρα
μόνο για λίγες μέρες
κι ύστερα χάνεται
για να ξαναεμφανιστεί
πάλι τον άλλο Αύγουστο
η Άγια μαύρη-Πεταλούδα
του Μοναστηριού του Πόρου

"Δοξαστικός Αύγουστος" του Δημήτρη Μποσινάκη από την ποιητική συλλογή του 

"Γραμμές στο χώμα"

 

Και είναι δυνατόν να ξεχάσω το αγαπημένο ποίημα όλων των παιδιών, τον "Αύγουστο" της Ρένας Καρθαίου; Όχι βέβαια!

Αύγουστος

Στην κληματαριά του Αυγούστου ,

το σταφύλι κάθε γούστου .

Φώτα παίρνει ρώγα ρώγα

στου μεσημεριού τη φλόγα .

Άσπρα , μαύρα τα τσαμπιά

κρέμονται  βαριά βαριά .

Για της Παναγιάς τη χάρη ,

μύρτα , σκίνα και θυμάρι .

Σαν ο ήλιος χαμηλώνει

την εικόνα της χρυσώνει .

Κι η σελήνη που ανεβαίνει ,

φωτοστέφανο θα γένει .

Όπως δε γίνεται να μην αναρτήσω και αυτό

Πίσω απ’ τις γρίλιες είναι το μεγάλο μεσημέρι.

Τα σκόρπια σπίτια κάτασπρα, κ’ ένα κόκκινο

κάτω απ’ το λόφο. Λίγο πιο πάνω, ξέρουμε,

είναι η μεγάλη ασβεστωμένη μάντρα. Από κει

κατεβαίνει η δροσιά προς τους ευκάλυπτους, κ’ ένα άρωμα

από σάπια ροδάκινα σωριασμένα στο δρόμο.

Άξαφνα τα τζιτζίκια σώπασαν. Δυο ηλιοκαμένα σώματα

στ’ άσπρα σεντόνια. Βγάλε και το δαχτυλίδι σου –

μου πιάνει ένα δικό μου χώρο στο μικρό σου δάχτυλο.

  Γιάννης Ρίτσος,"Μεσημέρι Αυγούστου"

Αχ, αυτός ο Αύγουστος... άκρως απαραίτητος για την ψυχική μας ισορροπία!