Η Θεία Κωμωδία είναι, όπως το θέλει ο
δημιουργός της, πριν απ’ όλα ένα αληθινό ταξίδι, που ο ποιητής έκαμε «με το
κορμί του ολάκερο» στην Κόλαση, στο Καθαρτήρι και στον Παράδεισο. Μας δίνονται
με μαθηματική ακρίβεια οι λεπτομέρειες ενός πραγματικού ταξιδιού: Ώρες,
τοποθεσίες, μετατόπισες, δρομολόγια. Τόσο που παρασύρεται κάποτε ο αναγνώστης
και ξεχνάει πως παρακολουθεί ένα φανταστικό όραμα.
Στην κορυφή της ανθρώπινης ηλικίας, 35 χρονών, ο Δάντης έχει παραπλανηθεί σ’ ένα σκοτεινό ρουμάνι. Του κακού μάχεται να βρει τον δρόμο να ξεφύγει. Τη στιγμή που νομίζει πως γλυτώνει πια, να και του παρουσιάζονται τρία φοβερά θεριά (λεοπάρδαλη, λιοντάρι, λύκαινα) και τον διώχνουν πάλι κατά πίσω. Τρομαγμένος ο ποιητής φεύγει, χωρίς ελπίδα, και τότε ξάφνου του παρουσιάζεται ένας ίσκιος, ο Βιργίλιος. Αυτός τον παρηγορεί, του δίνει θάρρος και του υπόσχεται, αν τον ακολουθήσει, να του δείξει τον σωστό δρόμο για να σωθεί. Με στέλνει, λέει, η Βεατρίκη για να σε σώσω. Ο Δάντης σηνηφέρνει από τον τρόμο του, αντρειεύει και δέχεται να ακολουθήσει τον καλό του προστάτη: «Συ δάσκαλος μου, συ οδηγός, συ αφέντης»!. Κινάει μαζί του για το επικίνδυνο, φοβερό ταξίδι μέσα από τον Άδη, για να ανεβεί έπειτα στο Καθαρτήρι και κείθε ν’ αξιωθεί να μπει ζωντανός στον Παράδεισο.
Κατά το πτολεμαικό σύστημα που ακολουθεί ο Δάντης, η Γη στέκεται ακίνητη στο κέντρο του Σύμπαντος. Το φεγγάρι, ο ήλιος, οι πλανήτες, τ’ άστρα όλα γυρίζουν κύκλο στη Γης σε διάφορους «ουρανούς». Κάθε ουρανός έχει δικιά του κίνηση, και την παίρνει από τον «Έμπυρο Ουρανό», αυτός μονάχα μένει ακίνητος, ψηλότερα απ’ όλους.
Στο Βορρά τοποθετεί ο Δάντης την Ιερουσαλήμ, στο Νότο, ακριβώς στους αντίποδες της Ιερουσαλήμ, το Καθαρτήρι, στην Ανατολή τις πηγές του Γάγγη, στις Ινδίες, και στη Δύση τις Κολόνες του Ηρακλή, στο στενό του Γιβραλτάρ.
Από το σκοτεινό ρουμάνι που πλανέθηκε ο Δάντης θα κατεβεί στον Άδη, ίσαμε το βυθό, στο κέντρο της Γης. Από εκεί θα ξεπροβάλει στο νότιο ημισφαίριο, που είναι όλο θάλασσα, μ’ ένα νησί μονάχα, και στη μέση του νησιού υψώνεται το πανύψηλο βουνό του Καθαρτηρίου, και στην κορυφή του, στην Εδέμ, στον Επίγειο Παράδεισο, θα βρει την Βεατρίκη. Εκεί θα τον αφήσει ο Βιργίλιος και πια με οδηγό τη Βεατρίκη θα ανέβει ο Δάντης από ουρανό σε ουρανό και τους εννιά ουρανούς και θα φτάσει στον Έμπυρο Ουρανό, ίσαμε τον Θρόνο του Θεού.
Στην κορυφή της ανθρώπινης ηλικίας, 35 χρονών, ο Δάντης έχει παραπλανηθεί σ’ ένα σκοτεινό ρουμάνι. Του κακού μάχεται να βρει τον δρόμο να ξεφύγει. Τη στιγμή που νομίζει πως γλυτώνει πια, να και του παρουσιάζονται τρία φοβερά θεριά (λεοπάρδαλη, λιοντάρι, λύκαινα) και τον διώχνουν πάλι κατά πίσω. Τρομαγμένος ο ποιητής φεύγει, χωρίς ελπίδα, και τότε ξάφνου του παρουσιάζεται ένας ίσκιος, ο Βιργίλιος. Αυτός τον παρηγορεί, του δίνει θάρρος και του υπόσχεται, αν τον ακολουθήσει, να του δείξει τον σωστό δρόμο για να σωθεί. Με στέλνει, λέει, η Βεατρίκη για να σε σώσω. Ο Δάντης σηνηφέρνει από τον τρόμο του, αντρειεύει και δέχεται να ακολουθήσει τον καλό του προστάτη: «Συ δάσκαλος μου, συ οδηγός, συ αφέντης»!. Κινάει μαζί του για το επικίνδυνο, φοβερό ταξίδι μέσα από τον Άδη, για να ανεβεί έπειτα στο Καθαρτήρι και κείθε ν’ αξιωθεί να μπει ζωντανός στον Παράδεισο.
Κατά το πτολεμαικό σύστημα που ακολουθεί ο Δάντης, η Γη στέκεται ακίνητη στο κέντρο του Σύμπαντος. Το φεγγάρι, ο ήλιος, οι πλανήτες, τ’ άστρα όλα γυρίζουν κύκλο στη Γης σε διάφορους «ουρανούς». Κάθε ουρανός έχει δικιά του κίνηση, και την παίρνει από τον «Έμπυρο Ουρανό», αυτός μονάχα μένει ακίνητος, ψηλότερα απ’ όλους.
Στο Βορρά τοποθετεί ο Δάντης την Ιερουσαλήμ, στο Νότο, ακριβώς στους αντίποδες της Ιερουσαλήμ, το Καθαρτήρι, στην Ανατολή τις πηγές του Γάγγη, στις Ινδίες, και στη Δύση τις Κολόνες του Ηρακλή, στο στενό του Γιβραλτάρ.
Από το σκοτεινό ρουμάνι που πλανέθηκε ο Δάντης θα κατεβεί στον Άδη, ίσαμε το βυθό, στο κέντρο της Γης. Από εκεί θα ξεπροβάλει στο νότιο ημισφαίριο, που είναι όλο θάλασσα, μ’ ένα νησί μονάχα, και στη μέση του νησιού υψώνεται το πανύψηλο βουνό του Καθαρτηρίου, και στην κορυφή του, στην Εδέμ, στον Επίγειο Παράδεισο, θα βρει την Βεατρίκη. Εκεί θα τον αφήσει ο Βιργίλιος και πια με οδηγό τη Βεατρίκη θα ανέβει ο Δάντης από ουρανό σε ουρανό και τους εννιά ουρανούς και θα φτάσει στον Έμπυρο Ουρανό, ίσαμε τον Θρόνο του Θεού.
Ο
Δάντης κρατώντας ένα αντίτυπο της Θείας Κωμωδίας. Διακρίνεται το βουνό
του Καθαρτηρίου και η είσοδος στον Παράδεισο. Πίνακας του
Ντομένικο ντι Μικελίνο
με υπομονή και αρκετό χρόνο, διαβάστε εδώ
και
το φινάλε του αγαπημένου «καθαρτηρίου»:
......................I return'd
From the most holy wave, regenerate,
If 'en as new plants renew'd with foliage new,
Pure and made apt for mounting to the stars.
From the most holy wave, regenerate,
If 'en as new plants renew'd with foliage new,
Pure and made apt for mounting to the stars.
και σε μετάφραση του Ανδρέα Ριζιώτη:
Γυρίζω απ’ τ’ αγιασμένα νάματα,
σαν τα καινούρια τα βλαστάρια ξαναγεννημένος,
που με κλαριά και με καινούριες φυλλωσιές είναι
ντυμένα,
αγνός και έτοιμος για ν’ ανεβώ στ’ αστέρια.
Να κάτι που δεν έχω διαβάσει. Έχω δηλαδή διαβάσει γιαυτό αλλά όχι αυτό. Αφού δεν μπορώ να το διαβάσω στα ιταλικά θα προτιμούσα την μετάφραση του Καζαντζάκη από μία αγγλική. Στα υπόψιν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Καζαντζάκης θεωρούσε τον Δάντη σαν μια από "τις ψυχές που έθρεψαν την ψυχή του" και δεν αποχωριζόταν μία μικρού σχήματος έκδοση του ιταλικού πρωτότυπου της "Θείας Κωμωδίας".
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι μάλιστα μετέφρασε όλο το έργο σε ελληνική "τέρτσα ρίμα" σε διάστημα 45 μόνο ημερών! Ένας μεταφραστικός άθλος! Ο Γεώργος Νάζος, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Η Καθημερινή", στις 25 Δεκεμβρίου 1934, έγραψε για τη μετάφραση της Θείας Κωμωδίας από τον Νίκο Καζαντζάκη (έκδοση "Κύκλου",Αθήνα 1934) χαρακτηρίζοντάς την, ως "μνημειώδη και μέσα στην παγκόσμια λογοτεχνία απόδοση".
Δυστυχώς με ένα γρήγορο ψάξιμο στο διαδίκτυο δεν βρήκα το κείμενο σε μετάφραση του Νίκου Καζαντζάκη, ούτε προλάβαινα να σκανάρω το δικό μου βιβλίο.
Θα το βρω κάπου και θα το αγοράσω.
ΑπάντησηΔιαγραφή